ملاسما به لكه هاي قهوه اي بر روي صورت افراد بالغ گفته مي شود. معمولا دو طرف صورت درگير است. بيشترين مكانهاي درگير گونه ها، پل بيني، پيشاني و لب فوقاني است.
چه كسي مبتلا به ملاسما مي شود؟
ملاسما غالبا در خانمها ديده مي شود. فقط 10% افراد درگير مردها هستند. افراد با نژاد پوست تيره خصوصا Hispanics، آسيايي ها، هندي ها و مردم خاورميانه و آفريقاي شمالي تمايل بيشتري به ملاسما نسبت به سايرين دارند.
علل ملاسما چيست؟
علت اصلي ملاسما ناشناخته است. مردم با سابقه فاميلي ملاسما غالبا بيشتر دچار ملاسما مي شوند. تغييرات هورموني ملاسما را تشديد مي كند. اين حالت معمولا طي حاملگي ديده مي شود و به نام “كلواسما” يا “نشان حاملگي” معروف است.
قرصهاي پيشگيري از بارداري مي تواند باعث ملاسما شود، اگر چه، درمانهاي هورموني جايگزين كه پس از يائسگي استفاده مي شود باعث اين تغيير پوستي نمي شوند.
اشعه خورشيد فرد را مستعد ملاسما مي كند. اشعه ماوراء بنفش خورشيد و حتي نور شديد لامپ
مي تواند سلولهاي توليد كننده رنگدانه يا ملانوسيت در پوست را تحريك كند. افراد با پوست تيره تر ملانوسيتهاي فعالتري نسبت به افراد با پوست روشن دارند ملانوسيتها مقادير زيادي رنگدانه توليد
مي كنند ولي اين فرآورده هاي رنگي فقط در اثر تحريك با نور خورشيد يا افزايش سطوح هورموني فعال مي شوند. بيشترين علت عود ملاسما در معرض قرارگيري در برابر نور است.
هر گونه تحريك پوست ممكن است باعث افزايش رنگدانه در پوست افراد تيره شود كه باعث بدتر شدن ملاسما مي شود. ملاسما با هيچ بيماري داخلي يا اختلال عملكرد بدن مرتبط نيست.
ملاسما چگونه تشخيص داده مي شود؟
به دليل اينكه ملاسما شايع است و ظاهر مشخصي بر روي صورت دارد، بيماران براحتي با معاينه پوست تشخيص داده مي شوند گاهي بيوپسي پوست براي افتراق ملاسما از ساير بيماريهاي پوستي لازم است.
ملاسما چگونه درمان مي شود؟
با وجوديكه تا كنون درمان قطعي براي ملاسما وجود ندارد ولي درمانهاي متعددي پيشنهاد شده است. ملاسما ممكن است پس از حاملگي بر طرف شود ويا براي سالها يا تا آخر عمر باقي بماند.
ضد آفتابها درمان اصلي ملاسما هستند. آنها بايد با طيف وسيع بوده و عليه اشعه UVA و UVB خورشيد فرد را محافظت كنند. SPF ضد آفتاب بايد 30 و يا بالاتر باشد.
بعلاوه ضد آفتابهاي فيزيكي مثل لوسيون يا كرم اكسيد دو زنگ و تينانيوم دي اكسيد مي تواند براي اشعه ماوراء بنفش و نور مرئي استفاده شود.
ضد آفتابها بايد روزانه استفاده شود حتي اگر هوا آفتابي نباشد و درون يا بيرون از منزل باشيد. مقدار واضحي اشعه ماوراء بنفش حين پياده روي، رانندگي و نشستن كنار پنجره به فرد مي رسد.
هر گونه پاك كننده هاي صورت، كرم ها يا آرايش كه باعث تحريك پوست مي شود، بايد قطع شود، چرا كه باعث بدتر شدن ملاسما مي شود. در صورتيكه ملاسما در اثر مصرف قرصهاي پيشگيري از بارداري ايحاد شده باشد. ممكن است پس از قطع مصرف آنها، بهبود پيدا كند. ملاسما مي تواند با كرمهاي بي رنگ كننده در طي مصرف داروهاي پيشگيري از بارداري درمان شود.
انواع گوناگوني از كرمهاي بي رنگ كننده در درمان ملاسما در دسترس هستند. اين كرمها پوست را با تخريب ملانوسيتها “بي رنگ” نمي كند، بلكه باعث كاهش فعاليت رنگدانه سازي آنها مي شود.
كرمهاي بدون نسخه با غلظت كم هيدوركينون معمول ترين كرمهاي بي رنگ كننده هستند. اين نوع غالبا براي اشكال خفيف ملاسما با مصرف دوبار در روز استفاده مي شود.
پزشك ممكن است كرمهاي با هيدروكينون بالاتر تجويز كند. معمولا 3 ماه براي اثر درماني روي ملاسما زمان لازم است. كرمهاي شامل ترتينوئين، استروئيد و گليكوليك اسيد در تركيب با هيدروكينون وجود دارند كه باعث افزايش اثر بخشي بي رنگ كنندگي آن ميشود.
ساير داروهاي به كار رفته در درمان ملاسما، آزلائيك اسيد و كوجيك اسيد هستند. براي جلوگيري از بروز عوارض و ايجاد حداكثر نتيجه بايد تحت نظر مستقيم پزشك درمان را شروع كرد.
به ياد داشته باشيد، ضد آفتاب بايد روزانه مصرف شود. امروزه تركيبات بي رنگ كننده در تركيب با كرم ضد آفتاب عرضه مي شوند.
پيلينگ شيميايي، ميكرودرم ابريشن و ليزر مي تواند در درمان ملاسما كمك كننده باشد. انجام اين اعمال مي تواند با تحريك پوستي همراه باشد كه گاهي اوقات باعث بدتر شدن ملاسما مي شود. اين اعمال بطور كلي بايد توسط افراد متخصص و در تركيب با داروهاي بي رنگ كننده و بر اساس نوع پوست فرد استفاده شود.